خطیب زاده: گفت‌وگوی مستقیمی بین ایران و آمریکا رخ نمی‌دهد / سفر الکاظمی به تهران ازقبل برنامه ریزی شده بود
تاریخ انتشار: ۶ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۳۴۲۲۳۹
به گزارش صدای ایران سعید خطیب زاده صبح دوشنبه در آخرین نشست رسانه‌ای خود در سمت سخنگوی وزارت خارجه در جمع خبرنگاران داخلی و خارجی در ابتدا اعلام کرد که وزیر امور خارجه کشورمان امروز برای دیدار با مقامات ترکیه به این کشور همسایه سفر خواهد کرد و پس از آن عازم ترکمنستان می شود تا در نشست وزیران امور خارجه کشورهای حوزه خزر در عشق آباد شرکت کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی در همین ارتباط ا فزود: سفر وزیر خارجه به ترکیه اولین سفر آقای امیرعبدالهیان در سمت وزیر خارجه به این کشور همسایه است.
خطیب زاده افزود: ان‌شاء‌الله در روزهای آینده اجلاس سران کشورهای خزر در عشق آباد برگزار می شود و اجلاس وزرای خارجه مقدمه‌ای برای برگزاری این اجلاس است.
سفر الکاظمی به تهران از پیش برنامه ریزی شده بود
این دیپلمات ارشد کشورمان همچنین در پاسخ به سوالی در مورد سفر روز گذشته مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق به تهران، و این که آیا وی حامل پیامی از سوی عربستان به تهران بود تصریح کرد: سفر آقای الکاظمی به تهران از پیش برنامه ریزی شده بود و در این سفر مقامات دو کشور در ارتباط با موضوعات دو جانبه و تحولات منطقه رایزنی و گفت و گو کردند. از جمله در مورد نقش مثبت و سازنده‌ای که بغداد در ماه‌های گذشته در مورد روابط ایران و عربستان ایفا کردند.
خطیب زاده با بیان این که در این سفر در مورد تعاملات اقتصادی بین دو کشور و پروژه‌های موجود در این زمینه بحث و گفت و گو شد ادامه داد: در این دیدار در خصوص مراودات مردمی و رفت و آمد شهروندان دو کشور هم رایزنی شد و در ارتباط با موضوع اربعین و شرکت شهروندان ایرانی در راهپیمایی اربعین نیز بحث و گفت و گو شد. روابط ایران و عراق به عنوان دو کشور همسایه چندلایه و راهبردی است و سفر صورت گرفته متعاقب سفری است که چندی پیش آقای فواد حسین وزیر خارجه عراق به ایران داشت.
وی همچنین افزود: یکی دیگر از ابعاد این سفر بررسی نقشی است که عراق در گفت و گوهای ایران و عربستان ایفا می کند. تاکنون 5 دور گفت و گو بین تهران و ریاض در بغداد برگزار شده و ما در همین چارچوب از نقش عراق در این زمینه تقدیر می کنیم.
خطیب زاده ادامه داد: آقای الکاظمی در سفر روز گذشته خود به تهران نکاتی را از طرف ریاض به ما منتقل کردند و بر اساس آنچه که شنیدیدم طرف عربستانی این آمادگی را دارد که در سطح دیپلماتیک مذاکرات بین دو کشور ارتقاء پیدا کند. به زودی این مذاکرات در بغداد در سطح دیپلماتیک برگزار می شود و تاریخ آن معلوم می شود.
وی افزود: از قبل توافقاتی بود که مقدمات سفر هیات‌های فنی دو کشور ایران و عربستان برای بازدید از سفارتخانه های دو کشور فراهم شود که ان‌شاء‌الله همه آنها طی روزهای آتی پیگیری و انجام می شود.
سخنگوی وزارت خارجه در بخش دیگر از صحبت های خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی در ارتباط با سفر اخیر جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اروپا به تهران و موضوع از سرگیری مذاکرات احیای برجام و رفع تحریم ها بعد از وقفه ای بیش از سه ماهه افزود: زمان قطعی برگزاری مذاکرات رفع تحریم ها قطعی شده و مکان آن نیز تقریبا مشخص است و ان شاء الله در چند ساعت آتی تصمیمات نهایی در این زمینه اعلام خواهد شد.
خطیب زاده ادامه داد: ان شاء الله یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس میزبان این گفت‌وگوها خواهد بود و این گفت و گوها طی روزهای آتی و در همین هفته انجام می شود و شاید مکان برگزاری این مذاکرات با توجه به رایزنی و گفت و گوهایی که در حال انجام است تا پایان امروز به صورت دقیق مشخص و اعلام شود.
خطیب زاده همچنین با بیان این که آقای بورل تلاش جدی کرد که مذاکرات ادامه پیدا کند و ما از نقش تسهیل گری اتحادیه اروپا و آقای بورل در این زمینه قدردانی می کنیم افزود: بعد از قطع نامه اخیر شورای حکام آژانس آقای بورل در تماس هایی که داشتند تلاش جدی کردند که این مذاکرات ادامه پیدا کند. در تماسی که آقای بورل هفته پیش با آقای امیر عبداللهیان داشتند این درخواست را مطرح کردند که گفت‌وگوها بر اساس بسته پیشنهادی ایران که قبل از قطعنامه شورای حکام ارائه کرده بودیم، پیش برود.
گفت و گوهای مفصلی بین ایران و ایشان(جوزب بورل) انجام گرفت
وی گفت: وزیر خارجه در همین چارچوب از آقای بورل دعوت کرد که به تهران بیایند تا در این سفر پاسخ واشنگتن به این بسته مورد بررسی قرار بگیرد در سفر آقای بورل به تهران گفت و گوهای مفصلی بین ایران و ایشان انجام گرفت آقای بورل نظر طرف آمریکایی را منتقل کرده است و ایشان گفتند که آمریکا تعهد داده که در چارچوب قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل عمل کند. به تعهدات خود در این زمینه پایبند باشد و چرخه انتفاع اقتصادی ایران از احیای برجام را تضمین کند و به موضوعات اختلافی نیز مورد بررسی قرار بگیرد.
خطیب زاده افزود: آقای امیر عبداللهیان همچنین گفت و گوی خصوصی یک ساعتهای با آقای بورل با حضور معاونان، داشتند و در ابعاد مختلف ادامه مذاکرات رایزنی کردند.
او گفت: در این که در محتوا و در شکل و در هر دو موضوع توافقاتی شده است را می توانم تایید کنم ولی این که واقعا آمریکایی ها بر اساس برنامه پیش بینی شده در عمل نشان خواهند داد که از میراث ترامپ عبور خواهند کرد و عضو مسئولی خواهند بود یا نه؟ باید منتظر بمانیم که آیا آنها به تعهداتی که در این زمینه دادند عمل می کنند یا نه.
تنها نفع حزبی و شخصی برای آمریکایی ها مهم است
خطیب زاده همچنین در بخش دیگری از صحبت های خود در پاسخ به سوالی در ارتباط با دیدار برخی از سران پیشین آمریکا با اعضای گروهک تروریستی منافقین و سخنرانی آنها در نشست اعضای این گروهک افزود: آمریکایی ها نه به حاکمیت کشورها احترام می گذارند و نه تروریستی بودن گروهک ها برای آنها مهم است و تنها نفع حزبی و شخصی برای آنها مهم است.
وی همچنین در مورد اخذ تضامین از آمریکا در مسیر مذاکرات احیای برجام تاکید کرد: آمریکایی ها بارها نشان دادند که تا چه میزان قابل اعتماد هستند. آنها بارها نشان دادند که از همه ابزارها استفاده می کنند تا به تعهداتشان عمل نکنند و محتوای مذاکرات را خالی کنند.
خطیب زاده با بیان این که ما با قاطعیت و جدیت این مذاکرات را با فرض عدم اعتماد قطعی به آمریکایی ها جلو بردیم تصریح کرد: بزرگترین تضمین برای ملت ایران توانمندی های خودش است طرف مقابل یک بار از برجام خارج شد و در مقابل نیز دید که ما در هیچ حوزه ای یک گام هم عقب نمی نشینیم و اگر امروز قدم‌های بیشتری را بر نمی داریم از باب نتوانستن نیست از باب نخواستن است و ما می توانیم قدم‌های بیشتری برداریم.
وی افزود: آنچه که تضمین ذاتی است توانمندی های ملت ایران است البته تضامین مختلف در این توافق دیده شده ما در مورد آنها حساس هستیم و این ها باید جمع بندی و نهایی شوند.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه این نشست در پاسخ به سوالی در مورد مسائل داخلی عراق از جمله برخی از اختلافات بین دولت مرکزی عراق و منطقه اقلیم افزود: ما موضوعات داخلی عراق را با حساسیت و دقت پیگیری می کنیم ولی این مسائل مرتبط به خود عراق هستند و اقلیم کردستان عراق نشان داده که با دولت مرکزی عراق تعامل دارند ما همواره خواستار هم اندیشی و همکاری طیف ها و گروه های مختلف عراق با دولت مرکزری این کشور بوده ایم و کمک می کنیم که تنش ها کاهش پیدا کند و امیدواریم این اتفاق بیافتد.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگاری در ارتباط با با اظهارات روز گذشته علی باقری معاون سیاسی وزیر خارجه در جلسه یکی از کمیسیون های مجلس در ارتباط با سفر روز شنبه بورل به تهران اظهار کرد: فارغ از این که آقای باقری چه نکاتی را در آن جلسه بسته و خصوصی اعلام کرده اند همان طور که گفتم مذاکرات مربوط به احیای برجام طی چند روز آینده انجام می شود. این مذاکرات در مورد ابعاد هسته ای نیست بلکه در مورد بخش های اختلافی است که در ارتباط با رفع تحریم ها باقی مانده است بنابراین هیچ چیزی به توافقات انجام شده در وین افزوده نمی شود و باید گفت چیزی به مذکرات وین افزوده نمی شود و چیزی هم کاسته نمی شود.
خطیب زاده با بیان این که همان طور که آقای امیر عبدالهیان مطرح کردند نقش نماینده اتحادیه اروپا در این مذاکرات نقش تسهیل گری است و آنچه که بین ما و طرف مقابل انجام می شود در مورد موضوعات اختلافی است که از آخرین جلسه وین باقی مانده است.
وی ادامه داد: این مذاکرات غیر مستقیم است و من باید به شما عرض کنم اکنون توپ در زمین واشنگتن است و اگر آمریکایی ها با پاسخ مناسب حضور پیدا کند می توانیم به سمت توافق نهایی حرکت کنیم.
گزارش وال استریت ژورنال تکراری بود
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال در ارتباط با گزارشی که وال استریت ژورنال در مورد نشست محرمانه آمریکا با رژیم صهیونیستی و تعدادی از کشورهای عربی در شرم الشیخ مصر با محوریت مقابله با توانمندی‌های موشکی و پهبادی ایران منتشر کرده است افزود: من امروز گزارش وال استریت ژورنال را دیدم به نظر می رسد این گزارش تکراری بود و به نظر می رسد که برخی از رسانه ها هر چند وقت یک بار این گونه گزارش ها را باز نشر می کنند تا حافظه رسانه ها در ایران را مورد بررسی قرار دهند و خوشبختانه رسانه های ما متوجه این مساله هستند.
ایران سنگرگاه ثبات در منطقه است
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در پاسخ به همین سوال افزود: نفس اینکه آمریکا و رژیم اشغالگر قدس تلاش می‌کند ناامنی را در منطقه نهادینه کنند یک موضوع آشکار است ایران سنگرگاه ثبات در منطقه است و قطعا اجازه نمی‌دهند کسانی که کشورهای منطقه را تهدید می‌کنند و جنگ و ناامنی ایجاد کرده‌اند به اهداف خود برسند.
وی ادامه داد: ایران و مصر دو کشور تاریخ‌ساز و تمدن‌ساز در منطقه هستند روابط‌شان همواره در جهان اسلام حائز اهمیت بوده است و ما از هرگونه ارتقاء روابط بین دو کشور استقبال می‌کنیم و علاقه‌مند هستیم که این روابط ارتقاء و پیشرفت پیدا کند.
دفتر حافظ منافع ایران در قاهره باز است
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به سوال مبنی بر اینکه با توجه به بازگشت آقای کنعانی رئیس دفتر حافظ منافع ایران در قاهره به تهران و انتخاب ایشان به عنوان سخنگوی جدید وزارت خارجه چه کسی مسئولیت این مکان دیپلماتیک را برعهده دارد، گفت: در حال حاضر مسئولیت دفتر حافظ منافع ایران در مصر برعهده یکی از دیپلمات‌های مستقر در آنجاست و ایشان موقت فعالیت‌ها را پیگیری می‌کند بنابراین دفتر حافظ منافع ایران در قاهره باز است و کارش را انجام می‌دهد.
وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با سخنرانی روز جمعه رئیس جمهور در نشست بریکس پلاس و درخواست عضویت ایران در این سازمان ادامه داد: بریکس یک سازوکار ابتکاری است که دارای ابعاد مختلف است 30 درصد تولید ناخالص جهان و 40 درصد جمعیت جهان در این حوزه تعریف می‌شود. وزیر خارجه ایران درخواست عضویت ایران را در این نشست ارائه کرده و روز جمعه نیز آقای رئیس جمهور در نشست بریکس پلاس به صورت مجازی سخنرانی کرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که آیا سفر آقای بورل به تهران دستاورد غیربرجامی داشت با توجه به اینکه خانم افخم مدیرکل زنان و حقوق بشر وزارت امور خارجه در نشست آقای امیر عبداللهیان و بورل حضور داشتند و آقای بورل بعد از گفت‌وگو با امیرعبداللهیان در توئیتی اعلام کردند که ما خواستار آزادی شهروندان اروپایی از زندان‌های ایران هستیم، گفت: در این نشست غیر از مسائل مربوط به مذاکرات و احیای برجام در ارتباط با موضوعات کنسولی نیز صحبت کردیم به خصوص وضعیت اتباع ما در کشورهای مختلف اروپایی و وضعیت برخی زندانیان ایرانی به ویژه دیپلمات ما که با نقض بدیهی‌ترین قوانین بین‌المللی در زندان به سر می‌برند. البته باید مذاکرات و گفت‌وگوها در مورد مسائل کنسولی را ادامه دهیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان همچنین در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوال خبرنگار سی ان ان در ارتباط با مذاکرات و همچنین امکان توقف غنی‌سازی در نطنز و فردو افزود: تا همه چیز نهایی نشود هیچ چیزی توافق نمی‌شود و ما منتظر هستیم که ببینیم که طی هفته‌ها و روزهای آتی به نقطه نهایی می‌رسیم یا نه.
خطیب‌زاده ادامه داد: آنچه که ایران انجام داده برگشت‌پذیر است به شرط اینکه طرف مقابل هم به تعهدات خود به صورت کامل عمل کند.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه چرا محل برگزاری مذاکرات از وین به یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس تغییر کرده است، پاسخ داد: در تعیین محل انجام مذاکرات و گفت‌وگوها مهم‌ترین چیز راحتی طرف‌های مختلف گفت‌وگو و آمادگی میزبان است و این یک موضوع کاملا عادی لجستیکی است.
وی ادامه داد: آنچه که ما می‌خواهیم انجام دهیم گفت‌وگو در ارتباط با رفع تحریم‌هاست و لذا نباید در خصوص این موضوعات از جمله مکان مذاکرات این میزان نشانه‌گذاری کرد و این مذاکرات می‌تواند در هر کشوری انجام شود.
خطیب‌زاده گفت: بنابراین نباید نشانه‌گذاری خاصی در این زمینه انجام شود و همانطور که اشاره کردم روابط مناسب کشور میزبان با همه طرف‌ها و آمادگی میزبان از نظر لجستیکی برای برگزاری اینگونه مذاکرات عموما مورد توجه قرار می‌گیرد.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا در نشست سران کشورهای حاشیه خزر که قرار است در عشق‌آباد برگزار شود بیانیه خاصی منتشر می‌شود، اظهار کرد: هیچ بیانیه خاصی داده نمی‌شود اجلاس سران خزر یک اجلاس روتین است که هر چهار سال یکبار برگزار می‌شود اما یک بیانیه ریاضتی خواهد داشت.
وی همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با پشتوانه مذاکرات در مورد احیای برجام اضافه کرد: یک ملت پشتیبان این مذاکرات و تیم مذاکره کننده هستند اجماع ملی در مورد مذاکرات وجود دارد و امیدواریم که بتوانیم در این مذاکرات منافع ایران و ملت ایران را محقق کنیم.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا در سفر امروز آقای امیرعبداللهیان به ترکیه وزیر امور خارجه در ارتباط با عملیات نظامی آنکارا در شمال عراق و سوریه با مقامات این کشورها رایزنی خواهند کرد، گفت: بارها تاکید کرده‌ایم که جنگ هیچ وقت راه‌حل نبوده است و جنگ به صلح نمی‌انجامد باید به صلح و امنیت پایدار در منطقه رسید. موضوعات مختلفی در دستور کار رایزنی‌های وزیر خارجه با مقامات ترکیه است از جمله آخرین تحولات در ارتباط با سوریه و عراق.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا در جریان سفر روز گذشته الکاظمی به تهران در ارتباط با موضوع ریزگردها نیز بحث و گفت‌وگو شد چرا که به نظر می‌رسد یکی از منشأ‌های ورود ریزگردها به ایران، عراق است، گفت: موضوع ریزگردها یکی از موضوعات اصلی در دستور کار دیپلماسی کشور است همانطور که می‌دانید چندی پیش معاون رئیس جمهور و رئیس محیط زیست در ارتباط با این موضوع به عراق رفتند و گفت‌وگوهایی در این زمینه بین تهران و بغداد انجام شد در سفر الکاظمی به تهران نیز این موضوع پیگیری شد البته همانطور که می‌دانید این موضوعی نیست که صرفا بین ما و عراق باشد دیگر کشورهای منطقه نیز در این زمینه موضوعیت و نقش دارند و ما تلاش داریم در یک فرمت چند جانبه و تعامل با کشورهای منطقه به این موضوع زیست محیطی که از اهمیت بالایی برخوردار است، بپردازیم.
سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه آقای رئیس جمهور در ارتباط با پیگیری این موضوع دستور قطعی و موکد دادند و وزیر امور خارجه نیز در این ارتباط رایزنی‌هایی با برخی از وزرای کشورهای منطقه داشتند، ادامه داد: یک مقدار در همکاری برخی کشورها برای پیگیری این موضوع کندی دیده می‌شود و امیدواریم این کندی مرتفع شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به این سوال که آیا در جریان مذاکرات برجامی که قرار است به زودی در کشورهای حاشیه خلیج فارس برگزار شود سایر طرف‌های برجامی کنار گذاشته شده‌اند، گفت: هیچ کس کنار گذاشته نشده است و همانطور که پیش از این نیز گفتم آنچه که در جریان این مذاکرات باقی مانده چند موضوع اختلافی بین ایران و آمریکا در خصوص رفع تحریم‌هاست.
خطیب‌زاده در بخش دیگری از صحبت‌های خود ادامه داد: تسهیل‌کننده برجام براساس خود برجام اتحادیه اروپاست و آقای بورل جلسه‌ای هم با سفرای سه کشور اروپایی داشتند و یکی از نقش‌های تسهیل‌کننده گزارش دادن و توجیح همه طرف‌هاست.
وی ادامه داد: آنچه که الان اتفاق می‌افتد ادامه وین است تا در مورد چند موضوع اختلافی باقی‌مانده در مورد رفع تحریم‌ها گفت‌وگو شود و محور گفت‌وگوها موضوعات اختلافی است که در آخرین دور مذاکرات وین باقی‌مانده بنابراین به آنچه که توافق شده دست زده نمی‌شود.
گفت‌وگوی مستقیمی بین ایران و آمریکا رخ نمی‌دهد
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا ایران و آمریکا در این دوره از مذاکرات گفت‌وگوهای مستقیم خواهند داشت و یا فرمت وین ادامه پیدا خواهد کرد، تاکید کرد: گفت‌وگوی مستقیمی بین ایران و آمریکا رخ نمی‌دهد و به مانند فرمت قبلی و به صورت غیرمستقیم با تسهیل‌گری اتحادیه اروپا این گفت‌وگوها انجام می‌شود.
روابط دو کشور ایران و عربستان سعودی می‌تواند برای کل جهان اسلام مهم باشد
وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با روابط ایران و عربستان سعودی و پرونده‌های اختلافی بین دو کشور نیز گفت: پرونده‌های اختلافی بین ایران و عربستان سعودی مهم هستند و باید در جای خود مورد بحث و رایزنی قرار گیرند ولی فارغ از پرونده‌های اختلافی روابط دو کشور ایران و عربستان سعودی می‌تواند برای کل جهان اسلام مهم باشد و منفعت‌هایی را برای منطقه و جهان اسلام ایجاد کند.
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به این سوال که آیا سطح گفت‌وگوها برای حل موضوعات باقی‌مانده در ارتباط با مذاکرات احیای برجام ارتقاء پیدا می‌کند، تصریح کرد: برای مذاکره و گفت‌وگو در ارتباط با آنچه که باقی مانده نیاز به بالابردن سطح گفت‌وگوها نیست ولی اگر توافقی انجام شود در سطح وزرای خارجه این موضوع انجام می‌شود.
وی همچنین ادامه داد: موضوع اخذ خسارت نیز در ارتباط با تحریم‌های آمریکا علیه ایران پرونده مفتوحی است.
به گزارش صدای ایران، خطیب‌زاده در آخرین نشست خبری خود با خبرنگاران در مقام سخنگوی وزارت خارجه در ابتدای صحبت‌های خود همچون گذشته به ارائه گزارشی از عملکرد وزارت خارجه در طول یک هفته گذشته پرداخت.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین با خداحافظی از خبرنگاران اعلام کرد: در مقام مشاور وزیر خارجه در خدمت مردم و دستگاه وزارت خارجه خواهد بود.
منبع: صدای ایران
کلیدواژه: سعید خطیب زاده مذاکرات وین نشست خبری سفر الکاظمی به تهران گزارش ژورنال وال استریت پاسخ به این سوال که آیا دفتر حافظ منافع ایران سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به سوال ایران و عربستان سعودی سخنگوی وزارت خارجه پاسخ به سوال دیگری همچنین در پاسخ امور خارجه کشورمان بین ایران و آمریکا ارتباط با موضوع الکاظمی به تهران اتحادیه اروپا کشورهای منطقه خارجه همچنین رفع تحریم ها صحبت های خود انجام می شود آمریکایی ها احیای برجام بین دو کشور ان شاء الله جهان اسلام باقی مانده وزیر خارجه رئیس جمهور گفت وگوها آقای امیر روز گذشته گفت و گو آقای بورل گفت وگو گفت وگوی سفر روز کشور هم طرف ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت sedayiran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «صدای ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۳۴۲۲۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
درس‌های خانم دیپلمات؛ هیچ‌تضمینی وجود ندارد!
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ صادق وفایی: کاترین مارگارت اشتون سیاستمدار انگلیسی، از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی بود و به همین‌دلیل در روزهایی که مذاکرات هسته‌ای ایران با 1+5 در جریان بود، نامش در اخبار ایران و جهان بسامد زیادی داشت. اما اشتون به‌جز این‌مذاکرات در مذاکرات دیگری که مربوط به سرنوشت و آینده کشورهای مختلف می‌شدند، حضور داشته و خاطرات مربوط به این‌مذاکرات را در کتابی که سال ۲۰۲۳ منتشر شد، روایت کرده است.
این‌کتاب با عنوان اصلی «And Then What? Inside Stories of 21st Century Diplomacy» (و بعدش چه؟ خاطرات پشت‌پرده مذاکرات دیپلماسی قرن بیست و یکم) منتشر شد که ثبت و ضبط خاطرات مندرج در آن توسط پیتر کلنر همسر اشتون انجام شده است. ترجمه فارسی این‌کتاب آبان‌ماه ۱۴۰۲ با بازگردانی پروین قائمی و عنوان «خاطرات خانم اشتون»، توسط انتشارات ایران به بازار نشر عرضه شد و در مطلبی که در ادامه می‌آید، نگاهی به نکات و موضوعات مهم این‌کتاب داریم.
راوی کتاب پیش‌رو هرچه باشد و نباشد، یک‌دیپلمات انگلیسی است؛ از آن‌گونه سیاستمداران و چهره‌هایی که هرچه‌قدر هم مهربانی و خوش‌قلبی نشان دهند، در نهایت قابل اعتماد نیستند. این‌موضوع را میتوان به‌عنوان یکی از درس‌های غیرمستقیم این‌کتاب دریافت. خود اشتون نیز مشاهدات و تجربیاتی داشته که آنها را مثل درس برای مخاطبش تشریح می‌کند. البته متن کتاب «خاطرات خانم اشتون» صفحات و سطور بسیار خسته‌کننده و غیرجذابی دارد و مخاطب باید این‌درس‌ها را از بین بسیاری از مطالب غیرضروری و بدون جذابیت استخراج کند.
در ادامه مشروح مقاله بررسی کتاب خاطرات کاترین اشتون را می‌خوانیم؛
* درس‌های خانم دیپلمات؛ هیچی به هیچی!
کاترین اشتون در جایی از کتاب خاطراتش می‌گوید دیپلماسی هرچند دست‌کم گرفته شده و ارزشش شناخته نشده، سلاح نهایی زرادخانه روابط بین‌الملل است. اما جالب است که در فرازهای مختلف همین‌کتاب می‌گوید هیچ‌راه مشخص و معینی برای موفقیت یک‌دیپلمات وجود ندارد و غالبا هیچ راه‌حل کاملی وجود ندارد.
راوی کتاب «خاطرات خانم اشتون» حرفی دارد که حالت ساده‌اش این است که دیپلماسی با وجود این‌همه سروصدا و ظاهر موقرش، در نهایت هیچ‌تضمین و تکیه‌گاهی نیست. او می‌گوید دیپلماسی نقطه پایان مشخصی ندارد و حتی زمانی هم که توافقی حاصل می‌شود، نیروهای بیرونی، تغییرات سیاسی یا صرفا رویدادها می‌توانند آن را از مسیر خارج کنند. به همین‌دلیل دیپلماسی، نیازمند هوش و تربیت است. واپس‌نگری و نگاه به رویدادها پس از وقوع، هرگز نباید منحصر به محاسبات و فرضیات باشد و در نهایت هدف دیپلماسی این است که آدم‌ها را دور هم جمع کنید و آنها را تا زمانی که به نتیجه برسید، در اتاقی نگه دارید! او در جای دیگری از کتابش می‌گوید هرچه تلاش بیشتری برای گردآوردن افراد انجام شود، شانس بیشتری برای حل مشکل وجود دارد. البته گفتن این‌حرف، آسان است، اما انجام آن در عمل بسیار دشوار است.
این‌دیپلمات انگلیسی درباره توافق‌ها نظر جالبی دارد که مکمل همان‌نگاهی است که هیچ‌تضمینی وجود ندارد. او می‌گوید در بهترین حالت، توافق‌ها سازش‌های قابل اجرایی هستند که میتوان با آنها زندگی کرد، اما به ندرت میتوان آنها را دوست داشت و در طول زمان هم باید آنها را دائما تقویت کرداشتون در سطور پایانی خاطراتش دوباره می‌گوید «هیچ تضمینی وجود ندارد.» و درباره میزان تاثیرگذاری همه کارهایی که در مذاکرات مختلف در مصر، لیبی، یوگسلاوی، ایران و ... انجام داده می‌گوید «یک دهه از دوره پوشش داده‌شده در این‌کتاب می‌گذرد و هیچ‌یک از چالش‌هایی که در اینجا نوشته‌ام به‌طور دائم‌حل نشده‌اند.» این‌دیپلمات انگلیسی درباره توافق‌ها نظر جالبی دارد که مکمل همان‌نگاهی است که هیچ‌تضمینی وجود ندارد. او می‌گوید در بهترین حالت، توافق‌ها سازش‌های قابل اجرایی هستند که میتوان با آنها زندگی کرد، اما به ندرت میتوان آنها را دوست داشت و در طول زمان هم باید آنها را دائما تقویت کرد. او در عین‌حال سعی می‌کند از ابتدا، نگاه مثبت و روبه‌جلو هم داشته باشد و می‌گوید: «همواره بین پذیرش و اجرا فاصله زیاد و کار دشوار بوده است. اما روابط «رسمی» از عمق، دوام و ثبات پشتیبانی می‌کنند و این‌امکان را فراهم می‌آورند که خط مشی‌ها در طول زمان پیشرفت کنند و توسعه یابند.» (صفحه ۲۷) همین‌تلاش برای داشتن نگاه مثبت را میتوان فراز دیگری از کتاب در صفحه ۲۵ هم مشاهده کرد؛ جایی که صحبت از یک‌افشاگری و به‌اصطلاح یک‌گاف است: «یکبار که تماس تلفنی ویکتوریا نولند، دستیار وزیر امور خارجه ایالات متحده شنود و به طرز شرم‌آوری فاش شد، او از اینکه ما در حمایت از اوکراین سرعت عمل کافی به خرج نداده بودیم، ناامید شده و گفت: "تف به اتحادیه اورپا!" اما چنین اتفاقاتی منعکس‌کننده غرغر اعضای ناراضی یک‌خانواده بود و به معنی گسستگی روابط نبود. او سریع عذرخواهی کرد و اتحادیه اروپا هم به‌سرعت موضوع را نادیده گرفت.» (صفحه ۲۵)
افراد حقیر ازجمله گروه‌ها و افرادی هستند که کاترین اشتون به گفته خود از اعمال و رفتار آنها درس گرفته است. او می‌گوید از اعمال افراد حقیری که دنبال ایجاد هرج و مرج و ویرانی هستند و زندگی دیگران را به‌خاطر خواسته‌های خودخواهانه خود به تباهی می‌کشند، خیلی چیزها یاد گرفته است. البته مشخص نیست این‌اشاره به همفکران غربی‌اش در اروپا و غرب وحشی برمی‌گردد یا منظورش با رندی و هوشمندی، کشورهای مستعمره و تحت سلطه امپراتوری غرب هستند. تنها اشاره‌ای که این‌افراد را به مخاطب کتاب معرفی کند، این‌فراز از کتاب است: «برخی اساسا مولد و سرمنشا هرج و مرج بودند. آنها این‌آمادگی را داشتند که منافع شخصی را بر هر امری که از مصایب مردم آنها بکاهد، ترجیح بدهند.»
کلیدواژه مهم دیگری که در کتاب کاترین اشتون وجود دارد، بحران است. او می‌گوید بحران‌ها مانند آتشی هستند که انرژی و منابع را نابود می‌کنند و مشکلاتی که حل نشده و باقی مانده‌اند، با هجوم شعله‌هایی که نیروی تازه‌ای دارند، سوزاننده‌تر و سمی‌تر از قبل بازمی‌گردند و در مسیر خود همه‌چیز را در خود فرو می‌برند. اشتون در فراز دیگری درباره بحران‌های ناشی از بلایای طبیعی می‌گوید «مهم نیست که یک‌کشور چقدر توسعه‌یافته باشد، یا چقدر به زلزله، سیل یا آتش‌سوزی عادت کرده باشد، در زمان وقوع بالایا، هر کشوری می‌تواند تحت تاثیر قرار بگیرد.» (صفحه ۷۳)
درس دیگری که کاترین اشتون در طول سال‌ها کار و تجربه آموخته، این است که راننده‌های شخصیت‌های سیاسی، عموما اولین‌کسانی هستند که از تغییر مقام و منصب‌ها مطلع می‌شوند. او می‌گوید ««هر وقت وزرا جابه‌جا می‌شدند، راننده‌ها اولین‌کسانی بودند که خبردار می‌شدند. چون ماشین بهتر یعنی مقام بالاتر و تغییر راننده‌ها یعنی جابه‌جایی آدم‌ها و ناپدیدشدن ماشین و راننده یعنی برکنارشدن از یک‌منصب!» (صفحه ۳۲)
* پوتین در نگاه اشتون
کاترین اشتون در کتاب خسته‌کننده خاطراتش از رهبران سیاسی مختلف جهان صحبت کرده که یکی از آنها ولادیمیر پوتین سیاستمدار روس است. او درباره این‌شخصیت سیاسی می‌گوید
«هرکسی برای گفتن، سبکی و برای بودن، راهی دارد که میتوان از آن چیزهای زیادی آموخت. در تمام این‌سال‌ها، هرگاه کسی از من می‌پرسید که یک‌رهبر خاص واقعا چگونه آدمی است، من پاسخ می‌دادم به احتمال قوی پوتین. او آدم‌ها را با دلایل موجه، جذب و در عین حال ناراحت می‌کند.» (صفحه ۳۹) در فراز دیگری از همین‌صفحه کتاب است که اشتون در توصیف خلقیات و رفتار بیرون پوتین می‌گوید «او به ندرت لبخند می‌زند و هیچ‌حس گرم و رفتار صمیمانه‌ای در او وجود ندارد. در تمام ملاقات‌های من با پوتین، هیچ نشانه‌ای ندیدم که حاکی از به رسمیت شناختن آینده‌ای مشترک در قاره اروپا از جانب او باشد.» در جای دیگری از کتاب هم وقتی صحبت از مذاکرات سال ۲۰۱۳ سر مجادلات روسیه و اوکراین است، اشتون جمله جالبی دارد که بیانگر تلاش‌ها و دست‌وپا زدن‌های اروپا برای جدی‌گرفته‌شدن توسط روسیه است. او می‌گوید «من می‌خواستم روسیه اتحادیه اروپا را یک‌نیروی جدی سیاست خارجی ببیند.»
* آمریکا؛ آقابالاسرِ اروپا
در همان‌بخش مربوط به خاطرات مذاکرات ۲۰۱۳ اوکراین، جمله جالبی از اشتون وجود دارد که بیانگر نگاه پایین به بالای اروپا نسبت به آمریکاست. پیش از ذکر این‌جمله بد نیست به نقش پررنگ و تاثیرگذار شخصیت جان کری وزیر پیشین امور خارجه آمریکا در خاطرات اشتون اشاره کنیم. اولین‌حضور جان کری در خاطرات این‌کتاب مربوط به مذاکرات غربی‌ها با مصر و روزهای بهار عربی و سقوط محمد مرسی است. اشتون در این‌بخش درباره جان کری می‌گوید «چیز زیادی درباره روابط خارجی یا سیاست آمریکا نمی‌دانست. او صمیمی و خونگرم بود و باعث می‌شد احساس کنید تنها کسی هستید که او می‌خواهد با او صحبت کند.»
اما آن‌جمله مهم که درباره مذاکرات اوکراین به آن اشاره کردیم، از این‌قرار است: «مثل همیشه تا جایی که می‌توانستیم با آمریکا هماهنگ شدیم.» (صفحه ۲۷۳) در ادامه همین‌روند، همه‌کاره بودن آمریکا در مذاکرات اوکراین و روسیه و بطالت کشورهای اروپایی در مذاکرات، باید به فراز دیگری از خاطرات اشتون هم اشاره کنیم؛ جایی که خاطره برگزاری جلسه‌ای مشترک در پاریس را نقل می‌کند و می‌گوید «همه دور یک میز بزرگ جمع شدند. عجیب بی‌نظیم بود. من دیگر از اینکه برخی کشورهای اروپایی احساس می‌کردند باید در چنین گردهمایی‌هایی شرکت کنند، حالم داشت به هم می‌خورد...» (صفحه ۲۸۳)
به تجربه می‌دانستم که ایستادن در مقابل پرچم اشتباه می‌تواند غوغا به پا کند. یکبار از من از زاویه‌ای عکس گرفته شد که در آن پرچمی در کنار من دیده می‌شد، در حالی که در واقع آن‌پرچم در آن‌سوی اتاق بود و در نتیجه غم و رنج زیادی را متحمل شدم. روس‌ها نمی‌خواستند از تیم اوکراین در مقابل پرچم اوکراین عکس گرفته شود، زیرا دشچیتسیا را به‌عنوان نماینده مردم تمام اوکراین قبول نداشتنداشتون درباره جلسه پاریس می‌گوید با جلسه که با ریاست فرانسه همراه بود، مشخص شد مقامات اوکراینی، روس و آمریکایی حضور ندارند و وقتی حاضرین متوجه شدند قرار نیست موضوع اصلی در آنجا مطرح شود، سخنرانی‌ها کوتاه‌تر شدند و جلسه از هم پاشید. نکته جالب دیگر از همه‌کاره‌بودن آمریکا در اینگونه بزنگاه‌های تاریخی و مهم، که در خاطرات اشتون وجود دارد، حضور نیروهای امنیتی آمریکا در مقابل دفتر وزیر امور خارجه فرانسه است. او می‌گوید این‌نیروها تعیین می‌کردند چه‌کسانی می‌توانند به ساختمان وارد و چه‌کسانی نمی‌توانند وارد شوند. اشتون با نقل این‌خاطره می‌گوید «از ظرفیت آمریکا برای حضور در همه‌جا خنده‌ام گرفت.» (همان)
* پرچم‌ها را کجا بگذاریم که عکس خراب نشود!
از دیگر خاطرات جالب اشتون درباره مذاکرات چهارجانبه درباره بحران اوکراین و روسیه، میتوان به جلسه‌ای اشاره کرد که در نهایت با حضور آمریکا، روسیه، اتحادیه اروپا و اوکراین تشکیل شد اما مسائل تشریفاتی در آن در اولویت بودند و قرارداشتن پرچم کشورها در محلی خاص می‌توانست باعث بروز فاجعه برای طرف‌های مذاکره شود. اشتون درباره این‌جلسه و چگونگی جلوگیری از فاجعه در آن، این‌روایت را دارد:
«ساعت ۱۱ صبح، همه یک‌دیگر را دیدیم. چهار تیم دور یک میز مربعی بزرگ نشستند؛ اوکراین مقابل روسیه و ایالات متحده آمریکا مقابل اتحادیه اروپا. سه مقام به کری، لاوروف، دشچیتسیا و من پیوستند. اولین‌بحث ما این بود که کدام پرچم‌ها را در اتاق داشته باشیم. من همیشه از اینکه چه انرژی و وقتی صرف این‌جور چیزها می‌شد، شگفت‌زده می‌شدم. من به تجربه می‌دانستم که ایستادن در مقابل پرچم اشتباه می‌تواند غوغا به پا کند. یکبار از من از زاویه‌ای عکس گرفته شد که در آن پرچمی در کنار من دیده می‌شد، در حالی که در واقع آن‌پرچم در آن‌سوی اتاق بود و در نتیجه غم و رنج زیادی را متحمل شدم. روس‌ها نمی‌خواستند از تیم اوکراین در مقابل پرچم اوکراین عکس گرفته شود، زیرا دشچیتسیا را به‌عنوان نماینده مردم تمام اوکراین قبول نداشتند. بعد از چند دقیقه همه پرچم‌ها را برداشتیم.» (صفحه ۲۸۷)
* اعترافات دیپلمات انگلیسی درباره کاربرد دموکراسی برای چپاول کشورها
یکی از کلیدواژه‌های مهم کتاب خاطرات کاترین اشتون، «دموکراسی» است که به‌خوبی با استفاده از آن پشت نقاب مهربانی و خوش‌قلبی مخفی شده است. واژه مورد اشاره با مفهوم سبک زندگی غربی در باطن و عمق خود، در خاطرات اشتون، به‌عنوان راه نجات کشورهایی مثل مصر و لیبی مطرح می‌شود؛ آن هم با همان نقاب خیرخواهی. نمونه بارز این‌رویکرد را میتوان در این‌فراز کتاب مشاهده کرد: «این امری حیاتی است که کسانی که به دموکراسی اعتقاد دارند و بخت آن را دارند که در کشوری دموکرات زندگی کنند، به کسانی که در طلب دموکراسی به عنوان روش زندگی هستند، کمک کنند.» اشتون در عین هوشمندی و زیرکی در فرازهایی، اعترافات صادقانه‌ای هم دارد و می‌گوید غرب قصد تسری دموکراسی موردنظرش را در جهان دارد. در همین‌فرازهاست که نیت کارفرمایانش را لو می‌دهد. او می‌گوید «تجربه اروپا به ما می‌گوید که دموکراسی واقعی پایه و اساس ضروری تساهل، صلح و رفاه است. در مناطقی از جهان که دموکراسی هنوز شکوفا نشده است، ما سریع به مقصد نخواهیم رسید و نیز این‌کار را بدون عقب‌نشینی انجام نخواهیم داد، اما دموکراسی عمیق تنها راهی است که ما قصد داریم به آن برسیم.» (ص ۲۹ به ۳۰)
اشتون در جمع‌بندی فصلی که مربوط به خاطراتش از لیبی و چگونگی به هم ریختن این‌کشور توسط غرب است، دوباره از آن‌اعترافات صادقانه درباره برنامهریزی برای چپاول کشورهای غیرغربی دارد و می‌گوید «یک موضوع مشترک در بین تمام کارهایی که باید انجام می‌دادیم، وجود داشت؛ چگونه میتوان دموکراسی‌های عمیقی ایجاد کرد که از شکست جان سالم به در ببرند و چگونه میتوان برای مدتی طولانی، وقت و منابع کافی را برای تحقق چنین آرزویی سرمایه‌گذاری کرد.» (صفحه ۱۶۸)
دم خروس دوباره در همین‌فرازهای خاطرات اشتون، ضمن اشاره به کمک ۱۵۵ میلیون یورویی اتحادیه اروپا به لیبی جدید، بیرون می‌زند؛ جایی که اشتون می‌گوید «ما می‌توانستیم ترتیبی بدهیم که غذا و دارو فورا ارسال و توزیع شود.»در همین‌راستا بد نیست به روایت اشتون از ماجراهای بهار عربی در مصر و سپس سقوط دولت قذافی در لیبی بپردازیم که اتحادیه اروپا در هیچ‌کدام از این‌ماجراها ناظر بی‌طرف و بی‌تفاوت نبود. خانم دیپلمات ضمن گفتن از دختربچه‌های معصومی که دستش را فشرده‌اند و برای آینده زیبایشان اظهار امیدواری کرده‌اند، در دو فراز از خاطراتش، از مردی لیبیایی با نام محمد یاد می‌کند که چنین‌نظری داشته است: «دموکراسی فقط منحصر به انتخابات نیست. ما آنچه شما (اروپایی‌ها) دارید، یعنی دموکراسی را به‌عنوان یک‌روش زندگی می‌خواهیم.» (صفحه ۱۵۹) این«محمد» همانطور که گفته شد، در فراز دیگری از خاطرات اشتون هم حضور دارد و به‌عنوان مرد جوانی در بن‌غازی می‌گوید لیبی باید دموکراسی را به‌عنوان یک‌شیوه زندگی برگزیند و مستقر کند. بین همین‌سطور و صفحات کتاب است که اشتون، به‌طور غیرمستقیم سر لیبیایی‌ها منت می‌گذارد و از سپاسگذاری اعضای شورای انتقالی قدرت این‌کشور از اتحادیه اروپا خاطره می‌گوید: «شورای ملی انتقالی به قدری از همه اعضای اتحادیه اروپا سپاسگزار بودند که نمی‌توانستند از ملاقات با یکی از آنها هم امتناع کنند.»
کاترین اشتون ضمن روایت از حمایت اتحادیه اروپا و ناتو از مخالفان قذافی و بمباران‌های سنگین مواضع قذافی؛ می‌گوید مخالفان قذافی با این‌حمایت‌ها وارد طرابلس شدند. همچنین با بیان اینکه نیکلا سارکوزی رییس‌جمهور وقت فرانسه، میزبان «همایشی در حمایت از لیبی جدید» بوده، می‌گوید کنار هم نگه داشتن ۲۷ کشور در موضوع لیبی، کار نسبتا ساده‌ای بود. برای بسیاری از آنها حمایت از عبور لیبی از جایی که قبلا یک کارزا نظامی بود، به کشوری آرام، دموکراتیک و موفق، آرامش‌بخش بود. دم خروس دوباره در همین‌فرازهای خاطرات اشتون، ضمن اشاره به کمک ۱۵۵ میلیون یورویی اتحادیه اروپا به لیبی جدید، بیرون می‌زند؛ جایی که اشتون می‌گوید «ما می‌توانستیم ترتیبی بدهیم که غذا و دارو فورا ارسال و توزیع شود.» او کُدها و اشارات معنادار دیگری هم درباره تاثیرگذاری اروپایی‌ها در تحولات لیبی دارد و می‌گوید «در لندن، چمدان‌های پر از اسکناس‌های لیبی آماده بودند تا به محض شروع به کار بانک‌ها ارسال شوند.» و پس از ذکر این‌مسائل، باز هم این‌نکته یادآوری می‌شود که حمایت از ساختارهای مدنی، یکی از اولویت‌های اتحادیه اروپا در لیبی بود که زیربنای یک‌جامعه دموکراتیک هستند.
* دیپلماسی در غرب و محمد مرسی در نگاه اشتون
کتاب خاطرات کاترین اشتون، بخشی درباره «مصر و سقوط محمد مرسی» دارد. او در این‌بخش، فراز جالبی دارد که یکی از همان‌اعترافات او درباره ظاهرسازی با دموکراسی است. اشتون می‌گوید / اتحادیه اروپا خود از خاکستر درگیری و وحشت فروپاشی دموکراسی سر برآورده و «با وجود اینکه ما ادعا می‌کردیم که دموکراسی زیربنای ضروری پیشرفت بشر است، نیاز به فروتنی داشتیم. آنچه در پیش بود، روند طولانی و پیچیده ایجاد دموکراسی عمیق بود. انتخاب آزادانه دولت مورد علاقه مردم یا بیرون انداختن دولتی که کارش تمام شده بود، کافی نبود.»
با وجود اینکه ما ادعا می‌کردیم که دموکراسی زیربنای ضروری پیشرفت بشر است، نیاز به فروتنی داشتیم. آنچه در پیش بود، روند طولانی و پیچیده ایجاد دموکراسی عمیق بود. انتخاب آزادانه دولت مورد علاقه مردم یا بیرون انداختن دولتی که کارش تمام شده بود، کافی نبوداشتون پس از ورود به مصر بحران‌زده و در روزهایی که دولت محمد مرسی سقوط کرده بود، به دیدار احمد شفیق نخست‌وزیر وقت رفت و از او خواست در برپایی انتخابات ریاست‌جمهوری شتاب نکند. جملات آموزنده اشتون در آن‌دیدار به سیاستمدار مصری از این‌قرار بودند:«جناب نخست‌وزیر انتخابات گیلاس‌های روی کیک دموکراسی هستند و به خودی خود برای یک‌کشور، دموکراسی را به ارمغان نمی‌آورند. شما باید با دقت برای انتخابات آماده شوید و ابتدا کیک را بپزید.» (صفحه ۱۰۵)
اما بد نیست همانطور که تصویر ولادیمیر پوتین را از نگاه کاترین اشتون دیدیم، تصویر محمد مرسی رییس‌جمهور بداقبال مصری را هم از دید این‌دیپلمات اروپایی ببینیم. اشتون در صفحه ۱۱۰ ترجمه فارسی کتاب خاطراتش، درباره مرسی می‌گوید «به‌راحتی می‌شد رفتار آرام او را با درون‌نگری اشتباه گرفت. حقیقت این بود که او نه مسئول بود و نه توانایی رسیدگی به هیچ‌یک از مسائل واقعی را داشت که مصر با آنها مواجه بود.»
* جابه‌جایی صندلی‌ها در مذاکره هسته‌ای با ایران
کاترین اشتون می‌گوید توافق هسته‌ای ایران ثابت‌ترین نمونه مسائلی بوده که اروپایی‌ها در آنها منافع مشترک داشته‌اند. یکی از درس‌های دیپلماتیک این‌دیپلمات انگلیسی از مذاکرات با ایران این است که در مذاکره، راه حل غالبا یافتن فرمول صحیح کلماتی است که به هر یک از طرفین آنچه را می‌دهد که نیاز دارند. البته او در فراز دیگری که مربوط به مذاکرات نوامبر ۲۰۱۳ است، معنی خلاصه مذاکره را هم برای مخاطب کتابش ارائه می‌کند: «وستروله برای لحظه‌ای عصبانی شد و گفت این راه ادامه امور نیست. آن‌قدر خسته بودم که جواب بدهم که مذاکره یعنی همین؛ ساعت‌ها کار مفصل و حتی ساعتهای بیشتر معطلی و حوصله سر رفتن و نخوابیدن. او به من لبخند زد و من هم با از بین رفتن نارحتی متقابلمان، لبخند زدم.» (صفحه ۲۴۲)
راوی کتاب «و بعدش چه؟» در روایت مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 که ژوییه ۲۰۱۳ در بروکسل انجام شدند، دوباره به نقش پررنگ آمریکا اشاره می‌کند و تلویحا می‌گوید این‌مذاکرات، مذاکراتِ آمریکا و ایران و به بیان دیگر، قصه، قصه ی کری و ظریف بود. او درباره شکل‌گیری جلسه مذاکره می‌گوید «چیدمان صندلی‌ها را با دقت برنامهریزی کردم و صندلی ظریف را در کنار صندلی خود و صندلی معاونش را در کنار صندلی هلگا قرار دادم و شش کشور دور میز به شکل نعل اسب نشستند. تیم آمریکا دیوانه شده بود. آنها می‌خواستند جان کری در کنار ظریف بنشیند. شرمن به طعنه گفت که این تنها عکسی است که هرکسی به آن علاقه‌مند خواهد بود. البته حق با او بود و ما جای صندلی‌ها را تغییر دادیم. عکس نشستن وزیر امور خارجه آمریکا و وزیر امور خارجه ایران در کنار هم احساسات‌برانگیزتر از آب درمی‌آمد. من به طعنه اشاره کردم که نیویورک تایمز عکسی انتخاب کرد که من در کنار ظریف نشسته بودم، در حالی که فایننشال تایمز لندن مرا حذف کرد. فعلا قصه، قصه کری و ظریف بود.» (صفحه ۲۲۵)
* گاف آمریکایی‌ها در نوشتن پیش‌نویس مذاکره با ایران
یکی از مراحل مذاکره هسته‌ای با ایران، نوامبر ۲۰۱۳ در ژنو انجام شد. در این‌مرحله پیش‌نویسی نوشته شد که اروپایی‌ها را امیدوار کرد مذاکرات قدم رو به جلو داشته‌اند. اما ساعتی از ارائه پیش‌نویس نگذشته بود که هول و اضطراب دوباره‌ای بین سران غربی به وجود آمد. اشتون این‌ماجرا را اینگونه روایت می‌کند:
ایران می‌خواست تعهددادنش و ادامه برنامه هسته‌ای غیرنظامی‌اش به شکل محدود و تحت نظارت، به‌عنوان یک‌حق غیرقابل تعرض شناخته شود؛ نه هدیه‌ای از طرف شش‌کشور مقابل!«با جیمز نشسته بودیم و من آماده بودم به خودم بگویم که شب آرامی خواهم داشت که در باز شد و شرمن و نفیو با عجله وارد شدند. او گفت: «ما متن اشتباهی به شما دادیم!» پیش‌نویس قبلی بود. من مجبور شدم مدیران سیاسی را پیدا کرده و از ارسال سند به پایتخت‌هایشان جلوگیری کنم. دویدم تا کسانی را که می‌توانستم پیدا کنم و برای کسانی که رفته بودند، پیام فرستادم. در نهایت همه کاغذها را جمع کرده و آنها را خرد کردم و به‌جای آن نسخه مناسب را تحویل دادم. روی صورت همه‌شان جراحت توهینی که به آنها شده بود، دیده می‌شد. من خودم چند توجیه تراشیدم تا برای وضعیتی که اتفاق افتاده بود توضیح قانع‌کننده‌ای ارائه بدهم.» (صفحه ۲۳۶)
* ایران دنبال حق بود نه هدیه
کاترین اشتون از زاویه خود می‌گوید مشکل مذاکره با ایران این بود که پیشنهادات ناقص بودند؛ نه حاوی جزییات فنی از آنچه قرار بود برای برنامه هسته‌ای موجود ایران اتفاق بیفتد و نه شامل روندی سیاسی که قرار بود طرف مقابل را به توافق نهایی برساند. یکی از اعترافات صادقانه دیگر اشتون هم درباره نگاه ایران به مذاکرات هسته‌ای با غرب است؛ او می‌گوید ایران می‌خواست تعهددادنش و ادامه برنامه هسته‌ای غیرنظامی‌اش به شکل محدود و تحت نظارت، به‌عنوان یک‌حق غیرقابل تعرض شناخته شود؛ نه هدیه‌ای از طرف شش‌کشور مقابل!
کد خبر 6097439
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد